Xuất khẩu lao động là con đường được nhiều người lựa chọn để cải thiện kinh tế gia đình. Tuy nhiên, bên cạnh những công ty uy tín, vẫn còn tồn tại không ít "công ty XKLĐ ma" giăng bẫy người lao động bằng những chiêu trò tinh vi. Bài viết này sẽ giúp bạn vạch trần những chiêu trò đó và trang bị kiến thức để tránh xa những cạm bẫy này.
1. Quảng cáo "việc nhẹ lương cao"
Đây là chiêu trò phổ biến nhất. Các công ty ma thường đăng tải những thông tin tuyển dụng hấp dẫn như "lương 50-60 triệu/tháng", "việc nhẹ nhàng” “không cần học tiếng Nhật” “nhận cả cụt đốt, mù màu, viêm gan B”. Đánh vào tâm lý muốn đổi đời nhanh chóng của người lao động, họ tạo ra một bức tranh màu hồng về cuộc sống ở nước ngoài.
2. Phí dịch vụ "trên trời"
Một khi người lao động đã "cắn câu", các công ty ma bắt đầu thu những khoản phí dịch vụ vô lý. Họ có thể viện đủ lý do như "phí đào tạo", "phí tư vấn", "phí làm hồ sơ", "phí bảo hiểm"... Mức phí này thường cao hơn rất nhiều so với quy định của nhà nước, thậm chí có thể lên đến hàng trăm triệu đồng.
>> Tìm hiểu ngay: Danh sách trung tâm xklđ Nhật Bản uy tín tại Hà Nội
3. Hợp đồng "mập mờ"
Hợp đồng lao động là văn bản quan trọng nhất để bảo vệ quyền lợi của người lao động. Tuy nhiên, các công ty ma thường soạn thảo hợp đồng một cách mập mờ, thiếu thông tin chi tiết về công việc, mức lương, điều kiện làm việc, thời gian làm việc... Thậm chí, có trường hợp họ còn sử dụng hợp đồng giả mạo hoặc không có giá trị pháp lý.
4. "Giam lỏng" thông tin
Các công ty ma thường cố tình che giấu thông tin về đối tác tuyển dụng, điều kiện làm việc thực tế ở nước ngoài. Họ không cho người lao động liên lạc trực tiếp với chủ sử dụng lao động, không cung cấp thông tin về nơi ở, môi trường làm việc... Điều này khiến người lao động rơi vào thế bị động và dễ bị bóc lột.
5. "Bỏ con giữa chợ"
Sau khi thu tiền và đưa người lao động sang nước ngoài, các công ty ma thường "bỏ mặc" họ. Người lao động phải tự xoay xở với cuộc sống mới, không được hỗ trợ về chỗ ở, việc làm, pháp lý... Thậm chí, có trường hợp họ còn bị chủ sử dụng lao động bóc lột, ngược đãi hoặc bị đẩy vào những công việc nguy hiểm, bất hợp pháp.
>> Cập nhật nhanh: Danh sách công ty xklđ được cấp phép - MỚI UPDATE 2025
Để tránh mắc bẫy các công ty XKLĐ "ma" (không có giấy phép hoặc hoạt động bất hợp pháp), bạn cần thực hiện các biện pháp sau:
- Kiểm tra thông tin công ty: Yêu cầu công ty cung cấp bản sao công chứng giấy phép hoạt động dịch vụ đưa người lao động đi làm việc ở nước ngoài do Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cấp. Bạn có thể kiểm tra tính xác thực của giấy phép trên trang web của Bộ LĐTBXH hoặc gọi điện thoại đến bộ phận chức năng của bộ để xác minh. Xác minh địa chỉ công ty có thật không, số điện thoại có liên lạc được không. Nếu có thể, hãy đến trực tiếp trụ sở công ty để quan sát và tìm hiểu. Đồng thời, tìm hiểu xem công ty đã hoạt động được bao lâu, có uy tín không, có nhiều người lao động phản ánh tiêu cực về công ty không.
>> Hướng dẫn chi tiết: Tra cứu công ty xuất khẩu lao động - Chi tiết 4 bước
- Tìm hiểu kỹ về chương trình XKLĐ: Yêu cầu công ty cung cấp đầy đủ thông tin về chương trình XKLĐ như: nước đến làm việc, ngành nghề, điều kiện làm việc, mức lương, chi phí, thời gian làm việc, các khoản khấu trừ, bảo hiểm, quyền lợi và nghĩa vụ của người lao động. Đọc kỹ hợp đồng XKLĐ trước khi ký, đặc biệt chú ý đến các điều khoản về chi phí, quyền lợi, trách nhiệm và các điều khoản phạt vi phạm hợp đồng. Nếu có bất kỳ điều gì không rõ, hãy yêu cầu công ty giải thích cặn kẽ.
- Cảnh giác với những lời hứa hẹn quá hấp dẫn: Đừng tin vào những lời hứa hẹn về mức lương quá cao so với mặt bằng chung của thị trường lao động ở nước ngoài. Hãy tìm hiểu kỹ về mức lương thực tế của ngành nghề đó ở nước bạn định đến làm việc. Cẩn thận với những công ty hứa hẹn thủ tục nhanh chóng, dễ dàng mà không cần trình độ, kinh nghiệm hoặc giấy tờ đầy đủ.
- Tham khảo ý kiến của người có kinh nghiệm: Hỏi ý kiến của những người đã từng đi XKLĐ hoặc có kinh nghiệm trong lĩnh vực này. Liên hệ với các trung tâm dịch vụ việc làm hoặc cán bộ tư vấn XKLĐ của Sở LĐTBXH địa phương để được tư vấn và hỗ trợ.
- Không đưa tiền cho công ty khi chưa chắc chắn: Bạn chỉ nộp các khoản chi phí khi đã ký hợp đồng và được công ty cung cấp hóa đơn, chứng từ đầy đủ. Cách tốt nhất nên nộp tiền trực tiếp tại trụ sở công ty và yêu cầu biên lai thu tiền có đóng dấu của công ty.
Vậy nên, bóc trần chiêu trò của các công ty XKLĐ "ma" không chỉ là bảo vệ quyền lợi của bạn, mà còn là bảo vệ tương lai, gìn giữ niềm tin vào con đường lao động chân chính. Hãy trang bị thêm kiến thức và sự cảnh giác để nhận diện và tránh xa các công ty XKLĐ "ma". Bởi lẽ, tương lai của bạn nằm trong chính sự lựa chọn sáng suốt của bạn.
